|
NEDEN, DÜNYA KADIN HAKLARI GÜNÜ?
8 MART 1857 YILINDA AMERİKANIN NEWYORK KENTİNDE TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ÇALIŞAN YÜZLERCE KADIN;
*DÜŞÜK ÜCRET,
*UZUN ÇALIŞMA SAATLERİ,
*İNSANLIK DIŞI ÇALIŞMA KOŞULLARINI PROTESTO ETMEK İÇİN GREV YAPMIŞTIR.
GREVCİ İŞÇİLERİN FABRİKAYA KİLİTLENMESİ, ARKASINDAN ÇIKAN
YANGINDA 120 KADIN İŞÇİNİN ÖLMESİ NEDENİYLE 8 MART GÜNÜ DÜNYA KADINLAR GÜNÜ OLARAK KUTLANMAKTADIR.
***
CUMHURİYET ÖNCESİ KADIN HAKLARI:
CUMHURİYET ÖNCESİ YÜZYILLAR BOYUNCA, KADIN, SOSYAL VE EKONOMİK HAYATTA ERKEKLERİN SAHİP OLDUĞU BİRÇOK HAKKA SAHİP DEĞİLDİ.
*OKULA GİDEMİYORDU, EĞİTİM HAKKI YOKTU.
*SOKAĞA ÇIKAMIYORDU.
*EŞİYLE BİRLİKTE BİLE OLSA LOKANTAYA GİDEMİYORDU.
*SEÇME VE SEÇİLME HAKKI YOKTU.
*İŞ HAYATINDA NE YÖNETEN NE DE YÖNETİLEN OLARAK GÖREV ALAMIYORDU.
*TOPLUMUN YARISINI OLUŞTURAN KADININ EĞİTİMİNDEN, İŞ PİYASASINDAN UZAK TUTULMASI, ÜLKEYİ HEM DÜŞÜNCE YÖNÜNDEN HEM DE ÜRETİM BAKIMINDAN YOKSULLAŞTIRMIŞTIR.
*DÜNYADA YOKSULLUĞUN, KADIN VE ERKEK EĞİTİMİNE ÖNEM VERİLMEYEN ÜLKELERDE YOĞUNLAŞMASI BİR RASTLANTI OLAMAZ.
*OYSA KUR’AN’IN İLK EMRİNİN “OKU” OLDUĞU HALDE ÖZELLİKLE KADINLAR, EĞİTİM HAKKINDAN GEREKTİĞİ GİBİ YARARLANAMAMIŞ UZAK TUTULMUŞLARDIR.
*1857 YILINDA KIZ RÜŞTİYELERİ ÖĞRETİME AÇILMIŞTIR.
MAHALLE MEKTEPLERİNE VE KIZ RÜŞTİYELERİNE ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEK AMACIYLA, DÖNEMİN MAARİF NAZIRI SAFVET PAŞA TARAFINDAN 26 NİSAN 1970 YILINDA DARÜLMUALLİMAT (KIZ ÖĞRETMEN OKULU) AÇILIR.
BU OKULUN AÇILMASI, MÜSLÜMAN TÜRK KADININ BİLGİSİNİ, BECERİSİNİ, ZEKÂSINI İNSANLIĞIN HİZMETİNE SUNMASI YÖNÜNDEN BİR DEVRİM OLARAK GÖRÜLMELİDİR.
*KIZ ÖĞRETMEN OKULU BİR MESLEK OKULU İDİ.
*BÜYÜK BİR ZİHNİYET DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖSTERGESİ OLAN BU OKULUN AÇILIŞI KADIN İSTİHDAMINA YÖNELİK YASAĞI ETKİSİZLEŞTİRİYORDU.
İLK BAYAN ÖĞRETMEN ATAMASI 1873 YILINDA GERÇEKLEŞMİŞTİR.
*1881 YILINDA İLK KEZ FATMA ZEHRA ADINDA BİR BAYAN ÖĞRETMEN OKUL YÖNETİMİNDE GÖREV ALMIŞTIR.
*TOPLUMUN DİĞER ALANLARINDA KADINLARA İLİŞKİN KISITLAMALAR YASAKLAR SÜRÜYORDU.
* KADINLARIN KOCALARI İLE BİLE SOKAĞA ÇIKMALARI, LOKANTAYA GİTMELERİ MÜMKÜN DEĞİLDİ.
*VAPURDA, TRAMVAYDA ERKEKLERLE AYNI SALONDA OTURUP SEYAHAT ETMELERİ YASAKTI.
*SOKAKTA TANIDIKLARI ERKEĞE SELAM VERMELERİ BİLE MÜMKÜN DEĞİLDİ.
*KADINLARIN DENİZE GİRMELERİ BİR YANA ERKEKLERİN BİLE DENİZE GİRMELERİ İMKÂNSIZDI.
*KADININ FOTOĞRAFININ ÇEKİLMESİ, KADININ ERKEĞE EŞİT OLDUĞUNUN İDDİA EDİLMESİ UYGUN GÖRÜLMÜYORDU.
*MAARİF NAZIRI SAFVET PAŞA, KIZ ÖĞRETMEN OKULUNUN AÇILIŞINDA, “İLİM ÖĞRENME HER KADIN VE ERKEĞE FARZDIR.” DİYEREK UYGULAMAYI BİR HADİSE BAĞLAMASI BU KONUDAKİ TEPKİLERİ ÖNLEME AMACI TAŞIMAKTADIR.
*MAARİF NAZIRI SAFVET PAŞA, KIZ ÖĞRETMEN OKULUNUN AÇILIŞINDA, “İLİM ÖĞRENME HER KADIN VE ERKEĞE FARZDIR.” DİYEREK UYGULAMAYI BİR HADİSE BAĞLAMASI BU KONUDAKİ TEPKİLERİ ÖNLEME AMACI TAŞIMAKTADIR.
***
CUMHURİYET DÖNEMİ KADIN HAKLARI
CUMHURİYETİMİZİN KURUCUSU ULU ÖNDER ATATÜRK;
*”DAHA EMİN VE DAHA DOĞRU OLARAK YÜRÜYECEĞİMİZ BİR YOL VARDIR: BÜYÜK TÜRK KADININI ÇALIŞMAMIZA ORTAK KILMAKTIR.”
*”EY KAHRAMAN TÜRK KADINI.. SEN YERDE SÜRÜNMEYE DEĞİL, OMUZLAR ÜZERİNDE GÖKLERE YÜKSELMEYE LAYIKSIN.”
*”KADINLARINI OKUTMAYAN MİLLETLER, YIKILMAYA MAHKÛMDUR.”
“DÜNYADA HERŞEY KADININ ESERİDİR.”VE DİĞER SÖZLERİYLE KADINA VERDİĞİ ÖNEMİ VE DEĞERİ ONLARA ÇEŞİTLİ HAKLARIN VERİLMESİNE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELERLE GÖSTERMİŞTİR.
KİMSESİZLERİN KİMSESİ OLAN CUMHURİYETİMİZİN, KADIN HAKLARI YÖNÜNDEN KAZANIMLARI:
*5 ARALIK 1934 YILINDA ATATÜRK’ÜN ÖNCÜLÜĞÜNDE SEÇME VE SEÇİLME HAKKINI ALMIŞTIR.
2021 YILI TÜİK VERİLERİNE GÖRE;
*EN AZ BİR EĞİTİM DÜZEYİNİ TAMAMLAYAN KADINLARIN ORANI %87,7 OLDU (2021)
*EN AZ ÜNİVERSİTE MEZUNU OLAN 25 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ NÜFUSUN TOPLAM NÜFUS İÇİNDEKİ ORANI İSE 2008 YILINDA %9,8 İKEN *2020 YILINDA %22,1 OLDU.
BU ORAN CİNSİYETE GÖRE İNCELENDİĞİNDE;
*2008 YILINDA 25 VE DAHA YUKARI YAŞTA OLUP EN AZ ÜNİVERSİTE MEZUNU OLAN KADINLARIN ORANI %7,6, ERKEKLERİN ORANI %12,1 İKEN BU ORAN 2020 YILINDA KADINLARDA %19,9, ERKEKLERDE İSE %24,4 OLDU.
*KADIN İSTİHDAMI EN FAZLA HİZMET SEKTÖRÜNDE OLDU
HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI SONUÇLARINA GÖRE; 2017 YILINDA CİNSİYETE VE EKONOMİK FAALİYETLERE GÖRE İSTİHDAM ORANI İNCELENDİĞİNDE; TARIM SEKTÖRÜNDE KADIN İSTİHDAM ORANI İSE %28,3 OLDU. SANAYİ SEKTÖRÜNDE, KADIN İSTİHDAM ORANI İSE %15,6 OLDU. HİZMET SEKTÖRÜNDE İSE KADIN İSTİHDAM ORANI %56,1 OLDU.
*KADINLARIN İSTİHDAM ORANININ ERKEKLERİN YARISINDAN DAHA AZ OLDUĞU GÖRÜLDÜ (2021)
HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI SONUÇLARINA GÖRE; 2020 YILINDA, TÜRKİYE’DE 15 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ İSTİHDAM EDENLERİN ORANI %42,8 OLUP BU ORAN KADINLARDA %26,3, ERKEKLERDE İSE %59,8 OLDU.
*YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIM ORANI %65,6 OLDU (2021)
* HANESİNDE 3 YAŞIN ALTINDA ÇOCUĞU OLAN 25-49 YAŞ GRUBUNDAKİ KADIN İSTİHDAM ORANI %25,2 OLDU (2021)
* KADIN BÜYÜKELÇİ ORANI %26,5 OLDU (2021)
* KADIN MİLLETVEKİLİ ORANI %17,4 OLDU (2021)
*YÜKSEKÖĞRETİMDE GÖREVLİ PROFESÖRLER İÇİNDE KADIN PROFESÖR ORANI %32,4 OLDU (2021)
*YÖNETİCİ POZİSYONUNDAKİ KADIN ORANI %19,3 OLDU (2021)
*KADINLARIN %35,5'İ YAŞADIĞI ÇEVREDE GECE YALNIZ YÜRÜRKEN KENDİNİ GÜVENSİZ HİSSETTİ (2021)
* KADIN CİNAYETLERİ: (2021)
KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURACAĞIZ PLATFORMU'NUN VERİLERİNE GÖRE, TÜRKİYE'DE 2021 YILINDA 280 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ, 217 KADIN İSE ŞÜPHELİ ŞEKİLDE ÖLÜ BULUNDU.
ELBETTE BU ORANLAR YETERLİ DEĞİL. KADININ ZEKÂSINDAN, AKLINDAN VE ÜRETİM GÜCÜNDEN DAHA ÇOK YARARLANMAK İÇİN HAYATIN HER ALANINDA KATILIM ORANLARININ YÜKSELTİLMESİ, ADINA YÖNELİK ŞİDDETİN MUTLAKA ÖNLENMESİ GEREKİR.
Mehmet TEMEL
MİLLÎ EĞİTİM VAKFI YÖNETİM KURULU BAŞKANI
|
.jpg)
.gif)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=small}
.jpg)
Ekleyen: Efe'ce Haber Gazetesi 
Ekleme Tarihi: 10.3.2022 
İzlenme: 
Yazdır:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).jpg)
