Sevgili okurlarım, daha önceki bir yazımda da belirtmiştim. Halkımız tarafından hatırlaması ve mukayese etmeleri bakımından Cumhurbaşkanlarımızı hatırlayalım.
86 yıllık Cumhuriyetimiz süresince, altısı asker, beşi sivil 11 cumhurbaşkanımız oldu.
Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer ve Abdullah Gül.
Cumhurbaşkanlarımızdan yedisi öldü, dördü halen hayattadır.
En uzun süre Cumhurbaşkanlığında kalan Atatürk’tür. En genç yaşta kaybettiğimiz ise gene o.
Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığına seçilmeden önce üç defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı yapmış olduğunu da hesaba katarsak, süresi 18 yıla ulaşmaktadır.
Süvari subayı olarak ordu saflarına katılan Atatürk’ün aile kökleri bakımından diğer Cumhurbaşkanlarıyla hayli benzerlikleri vardır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin bütün Cumhurbaşkanları, ya memur ailelerinden gelmedir, ya da maddi bakımdan orta halden daha alt seviyedeki çevrelere mensup halk çocuklarıdır.
Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi, küçük bir iş adamı idi. Daha sonra Gümrük muhafaza memurluğuna girmiştir. Babasını kaybettikten sonra, bir süre dayısının çiftliğinde çalışmak zorunda kalması, Mustafa Kemal’in hayli yoksulluk çektiğini gösterir.
Atatürk, İsmet İnönü ve Mahmut Celal Bayar’ın hem İttihat ve Terakki’ye, hem de Anadolu İhtilali’ne katılmak bakımından birbirlerine benzer tarafları vardır.
4’üncü, 5’inci ve 6’ıncı Cumhurbaşkanlarımız; (Cemal Gürsel, Cevdet Sunay ve Fahri Korutürk’ün) meslekleri dışındaki benzerliklerine gelince; 27 Mayıs’ta hepsini aynı cephede buluruz.
Bunun dışında, Cumhurbaşkanlarımızdan 7’si, millet hâkimiyet prensibini benimsediği halde, başında ve arada ihtilalle ilgilenmiştir.
3’üncü ve 5’ci Cumhurbaşkanlarımızın benzer tarafları da babalarının din görevlisi oluşudur.
Celal Bayar’ın babası, Gemlik’te müftülük yapmıştır.
Cevdet Sunay’ın babası da, Alay Müftülüğü görevinde bulunmuştur.
Altısı asker olan Cumhurbaşkanlarımızdan, 5’i karacı, 1’i denizcidir. Beş karacıdan İsmet İnönü, Cemal Gürsel ve Cevdet Sunay topçudur.
Atatürk ve Süleyman Demirel’in dışındaki bütün Cumhurbaşkanlarımız çocuk sahibi olmuşlardır.
1’inci, 2’inci, 3’üncü ve 10’uncu Cumhurbaşkanlarımızın ikişer adı vardır.
Mustafa Kemal, Mustafa İsmet, Mahmut Celal ve Ahmet Necdet.
Atatürk’ten sonra en uzun süre Cumhurbaşkanlığı yapan İsmet İnönü’dür (12 yıl), ondan sonra Celal Bayar ( 10 yıl), Cemal Gürsel’in devlet başkanlığı 6 yıl, Cevdet Sunay’ın ki ise 7 yıl sürmüştür.
Cumhurbaşkanlarımızdan üçü idama mahkum edilmişti. Atatürk ve İsmet İnönü, Anadolu İhtilali sırasında padişah tarafından, Celal Bayar ise, 27 Mayıs 1960 Devrimi’nden sonra Yassı Ada da yargılanmış ve Yüksek Adalet Divanı kararı ile idama mahkum edilmiştir.
Apayrı özellikleriyle birbirlerinden pek farklı yaradılışta olan 11 Cumhurbaşkanımızın belki tek ortak özelliği vardır. Halk çocuğu olmak, varlıklı ailelerin ya da rütbeli kimselerin çocukları olmamak ve devletin başına, en küçük kademeden adım adım ilerleyerek yükselip gelmek.
Bugün Cumhuriyetimiz 86 yaşında. 86 yılda 11 Cumhurbaşkanımız oldu.
Hepsi de halk çocuğu.
|