Efece Haber Gazetesi

            “DÜŞÜNCELERİN KELİMELERE İHTİYACI VARDIR. KELİMELERİN DE SESE"
Sharon Draper

             Çalgı: Müzikte güzel uyumlu sesler çıkarması için yapılmış araç ve enstrümana çalgı denir. Ayrıca çalgı, müzik yapmak veya üretmek için kullanılan aletlere halkımızın verdiği genel bir isimdir. Çalgıların tarihçesine bir göz artığımız zaman, arkeolojik araştırmalar neticesinde bunların 5000 yıl öncesine dayandığını görmekteyiz. Günümüzde kullanılan hemen hemen her çalgının İsa'nın doğumundan önce de ilkel biçimleri ile bulunduğu bilinmektedir. İlk Çağ'da kullanılan ve günümüz çalgılarının atası sayılabilen bir çok ürün imalatında tahta, kemik, deri ve kurutulmuş killi toprak malzemeleri kullanılmıştır. Türk çalgılarının ilk şekilleri ise yay ile çalınan "kopuz" adlı çalgıdır.
             Çalgılar özellikleri bakımından 4 kısma ayrılmaktadır. Birincisi Vurmalı Çalgılar, ikincisi Yaylı Çalgılar, üçüncüsü Telli Çalgılar ve dördüncüsü Nefesli Çalgılar.
              A-Vurmalı Çalgılar: Vurmalı Çalgılar kendi arasında 4'e ayrılır. Davul ,Kaşık, Nağara ve Tef.
              Davul : Bilinen en eski vurmalı çalgıdır. Eski Türk'lerde İslamiyet'ten önce görülen Şaman geleneğinden beri kullanılmakta. Günümüzde gecelikle düğünlerde, halk oyunlarında ve değişik törenlerde kullanılmaktadır. Daire haline getirilmiş ağaç kasnak üzerine, iki adet çıtadan yapılmış ve deri geçirilmiş çember, kalın ip veya kayış yardımıyla geçirilir.
              Nağara: Görünüş itibariyle davula benzeyen Nağara vurmalı bir Türk halk çalgısıdır.
              Tef: Metal veya ağaçtan yapılmış kasnak üzerine deri gerilerek yapılır. Tefler' Zilli Tef ve Zilsiz Tef olmak üzere ikiye ayrılır.
               Kaşık: Vurmalı bir Türk çalgısıdır. Özellikle şimşir ağacından yapılanı makbuldür.
              B-Yaylı Çalgılar: Birincisi Kabak Kemani, ikincisi Kemençe'dir.
              Kabak Kemani: Yörelere ve biçimlere göre farklılık göstermektedir. Tekne kısmı genellikle su kabağından yapılmaktadır. Önceleri bağırsaktan yapılan kiriş adı verilen teller takılırken günümüzde madeni teller kullanılmaktadır.
             Kemençe: Karadeniz Bölgesi'nde yaygın olarak kullanılan bir çalgıdır. Kemençenin tekne kısmı dut,erik,ardıç ağaçlarından yapılmaktadır.
              C-Telli Çalgılar: Birincisi Bağlama, ikincisi Tar'dır.
              Bağlama: ülkemizde kullanılan en yaygın olan telli Türk halk çalgısıdır. Yörelere ebatlarına göre çeşitlilik gösterir. Divan sazı, Bağlama, Çöğür, Bozuk, Kopuz Irızva, Cura, Tanbura vb. adlar verilmektedir.
              Tar: Tezeneli bir Türk çalgısıdır. Ülkemizde Kars yöresinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Azerbaycan, İran, Özbekistan ve Gürcistan'da da yaygındır.
              D-Nefesli Çalgılar: 7 çeşit nefesli çalgı vardır. Zurna, Kaval, Çığırtma, Sipsi,Tulum, Çifte ve Ney'dir.
              Zurna: Osmanlı döneminde mehter takımını birinci melodi çalgısı olmuştur. Daha çok davul eşlikli olarak çalınmaktadır. Son yıllarda halk müziği çalgı topluluklarında kullanıldığı görülmektedir.
              Kaval: Halk arasında çoban çalgısı olarak bilinir. Kaval kelimesinin, içi boş anlamına gelen "kabul' kökünden türediği sanılmaktadır.
              Sipsi: Kemik, ağaç veya kamıştan yapılmaktadır. Yurdumuzda Ege Bölgesi'nde yaygın olarak kullanılmaktadır.
              Tulum: Deri kısmı, nav ve ağızlık olmak üzere üç kısımdan oluşmuştur. Tulum yurdumuzda Trabzon, Rize, Erzurum, Kars'ta ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde kullanılır.
              Çifte: Yan yana iki kamış borunun bağlanmasıyla yapılmaktadır. Her iki kamışın uç kısmında, ses veren iki küçük kamış eklenmektedir.
              Çığırtma: Çığırtma, Kartal'ın kanat kemiğinden yapılır. Daha çok çobanlar tarafından kullanıldığı bilinen bu çalgı, günümüzde unutulmaya yüz tutmuştur.
              Ney: Ana gövde, kamış ve kıskaç olmak üzere üç parçadan oluşmaktadır. Kıskaç, kamışın uç kısmına takıldıktan sonra, itilerek bir perdelik ses değişimi sağlar
              Her çalgının kendine göre bir estetik şekli ve ses tonu vardır. Kullanırken ustalık ve çalım tekniği isteyen bu çalgılar, gerek orkestralarda, gerek mahalli düğünlerde zevkle dinlenmektedir. Türklerin kullandığı enstrümanlar olarak bilinen bu çalgıların, unutulmaya yüz tutmaması için, hem gündemde tutmamız hem de halkımıza tanıtmamız gerekiyor.

14 MAYIS'TAKİ SEÇİMLER İÇİN 6 ADIMDA OY

KULLANMA REHBERİ

DEVAMI