Efece Haber Gazetesi

Kilis Yardımlaşma derneği

Sevgisiz dostluk olmaz!

Devamı

Türkiye'nin tek buz müzesi binlerce ziyaretçi ağırladı

14 MAYIS'TAKİ SEÇİMLER İÇİN 6 ADIMDA OY

KULLANMA REHBERİ

DEVAMI

magazin

NEVİN BALTA'NIN SON
KİTABI YAYINLANDI

Devamı

CACA OYUNU CADDEBOSTAN KÜLTÜR MERKEZİ'NDE

Milli Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Temel ile Röportaj

Klasik Türk müziği sanatçısı, icracı ve bestekar, Prof. Dr. Alaeddin Yavaşca, vefatının birinci yılında yad ediliyor.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI FİLM ARŞİVİ

AKPINAR Temmuz 2017 Sayısı

AKPINAR Mart 2017 Sayısı

Bir insanlık dersi...

Orhan SELEN

Devamı

Hava Durumu Bilgileri

Döviz Kurları

Anket

Anket Seçilmemiş
Diğer Anketler

Ziyaretçiler

Toplam Ziyaretçi : 30011245

Bugün Ziyaretçi : 3233

Aktif Ziyaretçiler : 386

DÜŞÜNCE VE YAŞAM DEĞERLERİNİ TÜRKÜLERE AKTARAN İL "KİLİS"

            "BAHÇADAN HUDAR GELDİ
           İÇİNDE BİBER GELDİ
           BİZ BU KIZI ALANA KADAR
           BAŞIMIZA NELER GELDİ. (DOST DOST EHEY DOST DOST)

           Türk Halk Edebiyatı'nda bir şiir türü olarak bilinen türküler, çoğunlukla hece vezni, az olarak da aruz vezni ile yazılmış ve bestelenmiştir.

            Kilis türkülerine bir göz attığımız zaman, Türk Halk Müziği'nin en köklü ve en sağlam türkülerinden biri olduğunu görürüz. Ayrıca Kilis türküleri renkli ve neşeli olması nedeniyle, tüm dinleyenlere huzur ve mutluluk vermektedir.

            Diğer taraftan Kilis türküleri, Anadolu türküleriyle tamamen bir farklılık göstermekte ve kendine özgü bir şekli ortaya koymaktadır. Özellikle Kilis türküleri, Barak Uzunhavaları hariç, neşeli ve akıcı bir formda olmasıdır. Hiç bir zaman acıları ve ölüm temalarını işlemez.

            Kilis insanı yıllar boyu hiç boş durmamış, şiir, edebiyat, felsefe, mantık, musiki gibi değerlerlerin yanı sıra türkülere de yer vermiş, düşünce ve yaşam değerlerini türkülere mal etmiştir. Zeytinyağından tutun kokladığı karanfile, su içtiği kastele (Çeşme) kadar el atmış ve akıcı bir üslupla nice türküler ortaya koymuştur.

           Şimdi düşünce ve yaşam değerlerimizi ele alan Kilis türkülerini tek tek görelim:

           Çeşitli tatlılara imza atan Kilis insanı, türkülerinde helvacılara da yer vermiş ve

           "HEKVACI HELVA
           KENDİR TOHUMLU HELVA
           ŞEKER LOKUMLU HELVA." türküsünü bestelemiştir.

           Kilis'te yapılan gurabiyelerin önde gelenlerinden biri "Gerebiç"tir. Ramazan günlerinin vazgeçilmez bir ürünü olan gerebiç için bakınız neler söylenmiş.

           "KARATAŞ BOYANIR MI
            ÖPSEM YAR UYANIR MI
            SEN ORADA BEN BURDA
            BUNA CAN DAYANIR MI?

           GINDIR GINDIR AĞA GEREBİÇ
           GINDIR GINDIR PAŞA GEREBİÇ."

          Ağaçların bilgesi diye anılan zeytin ağacını severek yetiştiren Kilis insanı, zeytinyağına öğlesine bir değer vermiş ki, her sabah "Zeytinyağı-zahter"i kahvaltısında eksik etmemiştir. Ayrıca zeytin ağacı üzerine de "Zeytin Yaprağı Yeşil" isimli çok güzel bir türkü bestelemiştir.

          ZEYTİN YAPRAĞI YEŞİL (AMAN BİR YAR ELİNDEN)
          ALTINDA KAHVE PİŞİR    (YANDIM BİR YAR ELİNDEN)
          BENİ SANA VERMEZLER (AMAN DA BİR YAR ELİNDEN)
          AKLIN BAŞINA DEVŞİR.   (OY NERELERE GİDEM ELİNDEN)

          Kilis'te zeytinyağı ile birlikte bağcılık da çok ilerlemiş ve üzüm bağları üzerine "Kilis Bağlar Ülkesi" türküsü yapılmıştır.

         "KİLİS BAĞLAR ÜLKESİ (AMAN AMAN)
          BAĞLAR ÜZÜM BÖLGESİ
          ÜSTÜNDEKİ SALKIMLAR (AMAN AMAN)
          BU SENENİN MEYVESİ."

          Kilis insanın gelin ve kaynana atışmalarını da kaleme almış ve bu konuda doyulmaz bir türkü orataya koymuştur.

          DUVARDA ELEK Mİ OLUR                          AMAN BAŞIM, NANAY
          EL KIZI MELEK Mİ OLUR                             AĞRIDI DİŞİM NANAY
          KÖR OLASI KAYNANA                                 ÇOK İÇMİŞİM NANAY
          KAPIDA HANEK Mİ OLUR.                           NANAY GÜLÜM NANAY.

          Dünyanın hiç bir ülkesinde ve yöresinde "sıçan" üzerine şiir ve türkü yapılmamış olup, sadece Kilis'te bunun için türkü bestelenmiştir. Kilis insanı, kış için ahşap ambarlarda sakladığı zahire (buğday ve ürünleri) için evlerde kedi beslemiş ve sıçanı yaklaştırmamıştır. Şimdi bu türkünün sözlerini birlikte görelim.

          "SIÇANIN GÖZLERİ HUMAR                           AMAN GELİN HÖSNE GELİN
           BİRİNİ AÇAR BİRİNİ YUMAR                          HER SÖZÜME KÜSME GELİN
           KOMŞUSUNDAN HALA HİSSE UMAR           ASKER OLDUM GİDİYORUM
           ZAMPARA OLMUŞ BİZİM SIÇAN.                  MEKTUBUNU KESME GELİN."

          Kalaylı kaplarda yenen yemeğin, içilen suyun insana ne denli bir şevk verdiğini gören Kilis insanı, bunu yoğurtla birlikte ele almış ve güzel bir türkü ortaya koymuştur.

         "KALAYLI TAS YOĞURDU
          SENİ KİMLER DOĞURDU
          SENİ DOĞURAN ANA
          KAYMAKLA MI YOĞURDU."

          Kilis'te yetişen ve Zerdali türünden olan "Mişmiş" çok sevilen bir meyve türüdür. Kilis insanı Mişmiş'i o kadar çk sevmiş ki, onu dilinden düşürmeyip nağmelere dönüştürmüştür. Hem de ülkemizde çok az ele alınan Saba makamında bestelenmiş olan bir türküdür.

         "BAHÇADA MİŞMİŞ
          SARARIP YERE DÜŞMÜŞ
          ÇOK SEVDİĞİM HADDÜÇ BACI
          AKLIMA DÜŞMÜŞ."

          Yine Kilis insanı, dut ağacını ve meyvesini o kadar sevmiş ki, dut ağacı üzerine bir türkü yapmış ve bu türküye "emti" (hala) sevgisini de katarak, türküye ayrı bir renk kazandırmıştır.

         "DUT AĞACI DUT VERİR                        AMANIN DA EMTİ BEŞİME DE BAS
          YAPRAĞINI KIT VERİR                          LİRALARI KALDIR BEŞİBİRLİK AS.
          ERGEN OĞLAN ERGEN KIZ
          SARILDIKÇA TAT VERİR.

          Kilis düğünleri sırasında, oğlan evi gelin üzerine bir şiir ortaya koymuş ve bunu akıcı bir formda nağmelere dönüştürmüştür.

          "BAHÇADAN HUDAR GELDİ
           İÇİNDE BİBER GELDİ
           BİZ BU KIZI ALANA KADAR
           BAŞIMIZA NELER GELDİ.     (DOST DOST EHEY DOST DOST)

          Ayrıca Kilis insanı, çeşmesinden su akmayınca, sitemlerini nağmelere dökmüş ve "Kuru Kastel Akmıyor" neşeli türküsünü ortaya koymuştur.

          "KURU KASTEL AKMIYOR      (HA HA NAY NAY)
           YAR YÜZÜME BAKMIYOR     ( HA HA NAY NAY)
           ON DESTE GÜL KOKLADIM ( HA HA NAY NAY)
           YARİM GİBİ KOKMUYOR"     ( HA HA NAY NAY)

          İşte Kilis insanı, meyvesine (mişmiş), zeytin ağacına, düğününe, dut ağacına, çeşmesine, bağına, üzümüne, gerebicine, helvasına, yoğurduna, sütüne hatta evinde dolaşan sıçanına bile sahip çıkmış ve bu düşüncelerini türkülere aktarmıştır.

          Bu arada Zeytin Yaprağı Yeşil Altında Kahve Pişir" Kilis türküsünün ikinci kıtasında ki sözlere değinmeden geçemiyeceğim. Bu dörtlükte, Kilis kadınının ne kadar mantıklı ve özgür bir düşünceye sahip olduğunu ve bunun türkülere mal edildiğini şu şekilde görmekteyiz.

          "SANDIK SANDIK ÜSTÜNE
           BASMAM SANDIK ÜSTÜNE
           KIRK YIL KOCASIZ KALSAM
           VARMAM KUMA ÜSTÜNE."

          Hoşca kalın..

Ekleyen: Metin Mercimek

Tarih: 18.9.2017

İzlenme:

Yazdır:Yazdır


Eklenen Yorumlar

Metin Mercimek Yazıları
YAŞAM ANLAYIŞIMIZ SEVGİ OLSUN	Metin Mercimek [ 28.12.2023 ] Devamı
NAMIK KEMAL’İ TANIYOR MUYUZ?	Metin Mercimek [ 28.12.2023 ] Devamı
5 ARALIK KADIN HAKLARI GÜNÜ	Metin Mercimek [ 5.12.2023 ] Devamı
GÜL İLE BÜLBÜL	Metin Mercimek [ 3.12.2023 ] Devamı
HER ÖĞRETMEN BİR BAŞARI TİMSALİDİR	Metin Mercimek [ 3.12.2023 ] Devamı
PROF. DR ALÂEDDİN YAVAŞCA'NIN "AŞK BİR SIRDIR ERİLMEZ" ESERİ	Metin Mercimek [ 28.11.2023 ] Devamı
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE ANITKABİR	Metin Mercimek [ 28.11.2023 ] Devamı
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE ANITKABİR	Metin Mercimek [ 28.11.2023 ] Devamı
DARÜLACEZENİN ÖNEMİNİ BİLİYOR MUYUZ?	Metin Mercimek [ 22.11.2023 ] Devamı
Yİ YAŞAMANIN ÜÇ KURALI “SEVGİ, ŞEFKAT VE MERHAMET”	Metin Mercimek [ 18.10.2023 ] Devamı
OKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLAR NASIL BESLENMELİ?	Metin Mercimek [ 16.10.2023 ] Devamı
KOMŞULUK İLİŞKİLERİNDE KÜSÜ OLMAZ!	Metin Mercimek [ 16.10.2023 ] Devamı
SULTAN 3.NCÜ SELİM VE TÜRK SANAT MUSİKİSİ	Metin Mercimek [ 16.10.2023 ] Devamı
PROF. DR. DOĞAN CÜCELOĞLU’NU TANIYOR MUYUZ?	Metin Mercimek [ 16.10.2023 ] Devamı
İLK YARDIM KONUSUNA ÖNEM VERELİM	Metin Mercimek [ 16.10.2023 ] Devamı
MİLLİ ŞAİRİMİZ MEHMET AKİF ERSOY’U TANIYALIM	Metin Mercimek [ 11.10.2023 ] Devamı
KALİTELİ YAŞAM ALZHEİMER RİSKİNİ AZALTIYOR	Metin Mercimek [ 1.10.2023 ] Devamı
SANAT GÜNEŞİMİZ ZEKİ MÜREN’İ ANIYORUZ	Metin Mercimek [ 30.9.2023 ] Devamı
YAŞLILARIMIZ BÜYÜK ŞEHİRLERDE HUZURLU DEĞİL!	Metin Mercimek [ 25.9.2023 ] Devamı
ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE ÖNMELİ FAKTÖR “OYUNCAKLAR”	Metin Mercimek [ 20.9.2023 ] Devamı
CİMRİLİK KAVRAMI VE MOLİERE’NİN “CİMRİ” ADLI OYUNU	Metin Mercimek [ 14.9.2023 ] Devamı
MİLLİ ÇALGILARIMIZ NELERDİR?	Metin Mercimek [ 14.9.2023 ] Devamı
SAĞLIĞIN MERHEMİ NEDİR?	Metin Mercimek [ 11.9.2023 ] Devamı
TARİHİ KÜKREYİŞ “30 AĞUSTOS ZAFERİ”	Metin Mercimek [ 30.8.2023 ] Devamı
HEPİMİZ ÖNEMSENMEK İSTERİZ AMA BAŞKASINI ÖNEMSEMEYİZ	Metin Mercimek [ 30.8.2023 ] Devamı
34.NCÜ ULISLARARASI ŞİLE BEZİ KÜLTÜR VE SANAT FESTİVALİ	Metin Mercimek [ 27.8.2023 ] Devamı
BACASIZ SANAYİ “SAĞLIK VE GENÇLİK TURİZMİ”	Metin Mercimek [ 10.8.2023 ] Devamı
EKMEK NİMETTİR, EKMEK İSRAFI MUTLAKA ÖNLENMELİDİR	Metin Mercimek [ 7.8.2023 ] Devamı
DİKKAT! KENDİMİZİ İYİ TANIYOR MUYUZ?	Metin Mercimek [ 6.8.2023 ] Devamı
YÜZSÜZ İNSANLAR KARŞISINDA NE YAPMAMIZ GEREKİR?	Metin Mercimek [ 3.8.2023 ] Devamı
YAŞAMIMIZIN CAN DAMARI “AHLAKLI OLMAK”	Metin Mercimek [ 2.8.2023 ] Devamı
HAYATIMIZI DEĞİŞTİRMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ?	Metin Mercimek [ 2.8.2023 ] Devamı
KALİTELİ YAŞAM NASIL OLUR?	Metin Mercimek [ 31.7.2023 ] Devamı
EŞLER NEDEN BİRBİRİNE KÜSERLER?	Metin Mercimek [ 29.7.2023 ] Devamı
MUHTEŞEM BİR SANAT “SÜLEYMANİYE CAMİİ”	Metin Mercimek [ 28.7.2023 ] Devamı