Kilis Yardımlaşma derneği  

Sevgisiz dostluk olmaz!

Devamı  

NEVİN BALTA'NIN SON
KİTABI YAYINLANDI

 Devamı 

 Orhan SELEN

Devamı

          "ÇEŞMELER, SARAY YA DA CAMİ GİBİ BÜYÜK YAPITLAR OLMASA DA, ÜSLUP ÖZELLİKLERİNİ KONSANTRE OLARAK İÇERİYOR OLMALARINDAN DOLAYI BİRER ÜSLUP ROZETİDİR."
                                                                                  Prof. Dr. Afife Batur


          Ülkemizin hemen hemen her köşesinde bir çeşmeye rastlamak mümkün. Ancak çeşme denince ilk akla gelen şehrimiz, elbette İstanbul. Her anlamda zenginliklerle anılan İstanbul, çeşme kültürünü de günümüze taşıyan nadide merkezlerden biridir. İstanbul'un fethi ile birlikte Osmanlı sanatını yansıtmaya başlayan çeşmeler, önce sade mimarili yapı tarzında karşımıza çıkmıştır. Daha sonraları toplumun su ihtiyacını karşılayan yapılar olmanın yanı sıra, mimari üstünlüğünü de göstermeye başlamıştır.

          Çeşme tipleri, yapılış amaçlarına göre değişim göstermektedir. Duvar, köşe, meydan, oda, namazgah sütun çeşmeleri olarak nitelendirildiği gibi, sebil olarak da anılır. Ayrıca köşk ve bahçelerde dekoratif amaçlı kullanılan çeşmelere de rastlamak mümkün.

           Çeşmeler genel hatlarıyla suyun depo edildiği "Hazne" üzerinde muslukların yer aldığı ayna taşına sahiptir. Farsça "göz" anlamına gelen "çeşm" kelimesinden geldiği kabul edilmiştir. Çeşmeyi yaptıran hayırseverin ve yapıldığı tarihin belirtildiği 'kitabe' ve akan suyun toplanıp aktığı 'tekne' den meydana gelmiştir.

           İstanbul'un çeşmelerine bir göz attığımız zaman, tarih kayıtlatına geçen ve Osmanlı Devleti'nin bilinene en eski çesmesi olup, 1485 yılında Haseki semtinde Davut Paşa Cami'nin yanına inşa edilmiştir.

           Diğer önemli çeşmeleri de şöyle sıralayabiliriz. Beykoz'da on çeşmeler diye bilinen ve Beykoz'un simgesi haline gelen İshak Ağa Çeşmesi, Kanuni Sultan Süleyman'ın Hasodabaşı Behruz Bey tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır.

           3.cü Selim'in, 1892 yılında Küçüksu Kasrını düzenledikten sonra yaptırdığı çeşme Küçüksu'dur. Küçüksu Çeşmesi olarak da bilinen yapıyı, 3. ncü Selim annesi Mihrişah Sultan hatırasına yaptırmıştır.

           Planını 3.Ahmet'in çizdiği ve Başmimar Mehmet Ağa'nın uyguladığı söylenen 3.ncü Ahmet Çeşmesi, yalnız Lale Devri sanatının değil, Osmanlı Mimarisi'nin en güzel örneklerinden biridir.

            2.ci Wilhelm'in 1898 yılında İstanbul ziyareti anısına Alman Hükümeti tarafından yaptırılan Alman Çeşmesi, 1900 yılında parçalar halinde Türkiye'ye getirilerek bugünkü yerine kurulmuştur.

            Sultanahmet'in ilginç mimarlarından biri olan çeşme, mimari anlamda uyum sağlayamamakla birlikte, meydanın simgelerinden biri haline gelmiştir.

             İşte değişik kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapan, eşsiz bir tarihe sahip olan dünya şehri İstanbul, geçmişinin en güzel örneklerinden olan çeşmeleri bizlere kazandırmış ve günümüzün en güzel tarihi yapıtlarından biri olmuştur.

             Hoşca kalın..