Yıl 1927. Aylardan Ekim. Ekim’in 15’i. Şehir Ankara. Yer TBMM Salonu. Topluluk Cumhuriyet Halk Partisi II. Kurultayı. Ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet Halk Partisi II. Büyük Kongresi’nde, kürsüde “Büyük Nutuk”u okumaya başlar. Nutuk’un okunuşu 6 gün sürer.
‘’Nutuk’’ uzun bir dönemin; saflaşma, çatışma ve kopuşlarının Mustafa Kemal’in görüşünden ayrıntılı bir biçimde anlatır.
Mustafa Kemal, “Samsun’a çıktığım gün umumî vaziyet ve manzara; 1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. Vaziyet ve manzara-i umumiye: Osmanlı devletinin dahil olduğu grup, harb-i umumi’de mağlup olmuş; Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şeraiti ağır bir mütareke name imzalanmış.” Diyerek giriş yaptığı söylevine “…Efendiler, bu vaziyet karşısında bir tek karar vardı. O da millî egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak! İşte daha İstanbul’dan çıkmadan evvel düşündüğümüz ve Samsun’da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur.” Diyerek devam eder.
Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk’u (Söylev), 36 saat 33 dakikada okumuştur. Bu uzun bir konuşmadır. TBMM toplantı salonunda öğleden önce ve sonra olmak üzere her gün iki toplantıda konuşur. Milletvekilleri, parti temsilcileri, hükümet adamları, ordunun yüksek katlarındaki komutanlar, yabancı diplomatlar ve özel davetliler tarafından izlenir. 19 Mayıs 1919′da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın sebepleri, gelişimi, Cumhuriyetin kurulduğu koşulları bir bir açık ve net anlatır. 6 gün süren okumasını “Gençliğe Hitabe” ile sonlandırır.
Belgelere dayandırdığı bu konuşmasının sonunda, ulaşılan başarıyı Türk Gençliği’ne emanet eder. Gençlikten Türk bağımsızlığının ve cumhuriyetinin sonsuzluğa değin korunmasını ister. ‘’Nutuk’’ ilk Osmanlıca kitap olarak basılır. Bugün Atatürk’ün kaleme aldığı tarihi metin Türkçe, Fransızca, İngilizce ve Almanca’ya da çevrilmiş ve yayınlanmıştır. Sovyet Rusya’da referanslarla üç cilt halinde basılır.
Mustafa Kemal Atatürk, 15 Ekim’de başladığı konuşmasını 20 Ekim’de tamamlar. “Cumhuriyetçilik”, “Halkçılık”, “Milliyetçilik”, “Laiklik” CHP’nin dört temel ilkesi olarak benimsenir. Bu kurultayda, partinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal, partinin değişmez genel başkanı olarak belirlenir.
Sivas Kongresi, Parti’nin I. Kongresi kabul edildiğinden, Atatürk’ün Genel Başkanı bulunduğu Cumhuriyet Halk Partisi’nin Ankara’daki toplantısı “II. Büyük Kongre” adını alır.
Atatürk’ün düşüncesini bilmek, anlamak isteyenlerin okumayı seçeceği, O’nun izini sürmek isteyenlerin ilk tercihi ‘’Nutuk’u okumak, anlamak olmalıdır. Unutmayalım, çocuklarımızın eğitiminde, taze beyinlere ekeceğimiz ilk tohumlar ‘’Nutuk’’un içinde saklıdır.
Türk Tarih Kurumu’nun “Atatürk’ün Büyük Söylevi’nin 50 . Yılı Semineri” adıyla 1980’de yayımlanan çalışmaların açış konuşmasını yapan Türk Tarih Kurumu Başkanı Sayın Prof. Enver Ziya Karal “…Büyük Nutuk’un büyüklüğü üç noktada belirmektedir: Birincisi söyleniş süresi, ikincisi kapsamı, üçüncüsü de önemi ve etkisidir. ‘’ der. Buna uzun yazılış süresini de eklemek gerekiyor.
Atatürk ve ilkeleri güncelliğini sonsuza dek koruyacaktır. Çünkü uluslar ve toplumlar kendi kararı, gücü, emeği ölçüsünde kalkınır. Çağdaş nitelik kazanırlar. Bu Atatürkçülüğün savunduğu ve çok erken farkına vardığı bir gerçektir.
Çeşitli kişilerden, aydınlardan, ileri düşünceyi ya da gericiliği benimseyenlerden ‘’Atatürk’ün İzindeyiz’’ sözcüklerini çok sık duyuyoruz değil mi? Enteresan olan tam tersi bir yönde hareket edenler de Atatürk’ün izini sürüyorlar.
Neden mi? Basit bir cevabı var.
Atatürk dünyanın kabul ettiği, dünyanın dört bir yanında heykelleri dikilen bir şahsiyettir. Dünya izini sürüyor. BİZ?
NUTUK bize emanettir. Bizler bu emaneti korumaya ve yüceltmeye kararlıyız
|