Hepimizin bildiği bu dizelerde adı geçen “kelek”, bilindiği gibi “olgunlaşmamış kavunun adıdır. Ayrıca şişirilmiş tulumlar üzerine kurulan bir çeşit sal anlamını da vardır. Bazen “kelek mısır” örneğindeki gibi yer yer çıplaklığı veya boşluğu da anlatır. Argoda kullanımı da yaygındır bu ham meyvenin. Örneğin aptal yerine kullanıldığını görürüz. Sözcük deyimlerde, tanımlamalarda da kendine yer bulur. Keleklik etmek; görgüsüzlük, bilgisizlik, nedeniyle karşısındakinin gerçek amacını kavrayamamak, kelek atmak; birisini beklemediği bir anda hile ve dalavere yaparak zarara sokmak, kelek yapmak; oyunbozanlık etmek gibi. Amacım kelek sözcüğünü açıklamak değil, kelekten söz ederek kelek turşusuna geçiş yapmak..
Bilindiği gibi eylül ve ekim ayları özellikle mevsimlik hazırlıkların yoğun olarak yapıldığı aylardır. Sebzeler, meyveler kurutulur, tahralar, erişteler, tatlandırıcılar (salçalar, pekmezler vs.) hazırlanır, tatlılar (sucuk, bastık, pestil) için gerekli hazırlıklar gerçekleştirilir. Bu hazırlıklardan en yaygın olanı şüphesiz turşuların kurulmasıdır. “Turşunun mevsimi yok, her zaman hazırlanır.” Dediğinizi duyar gibiyim. Elbette haklısınız ama sanki bu aylarda bir başka yoğundur hazırlıklar.
Turşular mevsime göre türlü türlüdür.. Acur, alıç, havuç, şalgam, fasulye, börülce, patlıcan, kebere, soğan, sarımsak, biber, domates, pancar, kabak, gilaboru, limon, elma, armut, ayva, kiraz, üzüm, koruk, çağla, semiz otu, bakla filizi, kaya koruğu, çördük.. Liste uzar gider.
Bu kadar çeşidin arasında en çok sevdiklerimden birisi kelek turşudur. Belki de bana çok sevdiğim anneannemi hatırlattığındandır. Turşulara çok düşkün olmasam bile kilerimdeki bir sıra dizilmiş kavanozlardaki renk renk turşular bana mutluluk verir. Konuklarım geldiğinde onlara sevdikleri turşuları ikram etmek beni çok mutlu eder..
Dayanamayıp pazardan aldığım kelekleri eve getirdikten sonra beni bir telaş aldı. Acaba hangi tarifi uygulasam? Anneannemin tarifinden Ankara, Afyonkarahisar ve Malatya ilinden derlenen tariflere kadar uzandım. Sonunda kendimce bir tarif oluşturdum. Afyonkarahisar mutfağının kelek turşusundaki karabiber çok hoşuma gitti. Birkaç tane de karabiber atıverdim kavanozun içine..
Tahmin edebileceğiniz gibi henüz olgunlaşmadı. Görünüşü çok güzel. Bakalım tadı nasıl olacak? Feleğin size kelek yerine kavun yedirmesi dileğiyle..
KELEK TURŞUSU
Malzemeler:
1 kg kelek
4 bardak içme su
1 bardak sirke
½ yemek kaşığı şeker
2 ½ yemek kaşığı kaya tuzu
8-10 adet karabiber tanesi
8-10 adet nohut
10 diş sarımsak
Hazırlanışı. Kelekler yıkanır, kabukları soyulmadan elma dilimi şeklinde dörde bölünür. Kelek büyük ise arzunuza göre dilimleyebilirsiniz. Keleklerin çekirdeklerinin tam oluşmamış olmasına dikkat edilmelidir. Çekirdekleri büyümüş ise alınması gerekir.
Kelekler kavanoza aralarına sarımsak, karabiber ve nohut yerleştirilerek kavanoza konur. Hazırlanan turşu suyu keleklerin üzerini örtecek kadar eklenir. Üzerine kereviz yaprağı yerleştirildikten sonra kapağı sıkıca kapatılır.
Not: Bir hafta kadar ılık bir ortamda bekletildikten sonra serin ve güneş görmeyen bir yerde alınır. Turşu olgunlaştırılır. Ara ara kontrol edilerek suyunda eksilme varsa turşu suyu ilave edilir.
|