KÖLÜK AŞI
“Kölük lök, lök/Al da kapının önüne dök”
Kilis’te ve Halep’te aynı adla, başka yörelerimizde farklı adlarla hazırlanan yaygın bir çorbadır Kölük. Çorba dedim ama eskinin kahvaltılık yemeklerinden olan kölük aşı koyu çorba kıvamında bir yemektir aslında. Ana öğün yemeği olarak hazırlanır, kahvaltıda içine bayat ekmekler doğranarak da yenir.
Kilis yöresinde yemekle ilgili “Kölük lök lök, al da kapının önüne dök” diye söylenen bir söz vardır. Hemen belirteyim ki; bu söze bakıp, güzel bir yemek olmadığını düşünmeyin lütfen. Öyküsünü paylaşacağım ama bu arada ben “kapının önüne dök” cümlesine takıldım. Neden kapının önüne dökelim? Yemek istemezsek bile başka şekilde değerlendirilebiliriz o güzel yemeği. Dünyamızda o kadar aç ve açlıktan ölen insanlar varken..
Bana anlatılan öyküsü şöyle: Adamın biri kölük aşını çok severmiş. Eşinden kölük aşı pişirmesini istemiş. Birkaç üst üste isteyince eşi “çok miktarda pişireyim de benden bir daha bu yemeği istemesin diye düşünmüş. Çok miktarda hazırlamış yemeği. Adamcağız birkaç gün sofraya aynı yemek gelince eşine “Kölük lök, lök/Al da kapının önüne dök” demiş. Ben bu öyküyü anneannemden dinledim ama başka çeşitlemeleri de vardır mutlaka. Ne güzel yemeğin sözlü kültürümüze yansımaları da kayıtlara geçmiş durumda.
Dün sevgili anneciğim bana gelmişti. Her geldiğinde bana devamlı şöyle der: “Sen çok yoruluyorsun. Bir gün de ben sana istediğin bir yemeği hazırlayayım.” Duyan o güzel yemeklerini bizlere hiç hazırlamamış sanacak. Ben de O’nu yormak istemiyorum. Baktım çok hevesli. “Hadi anne, gel seninle kölük aşı hazırlayalım” dedim. Annem yüzüme baktı. “İstersen komşuları da çağıralım yardıma. Bu oyuncaklı bir yemek sanki..” dedi. Bir şey demedim tabii. Bu arada bizim yörede “oyuncaklı yemek; çok uğraşı gerektiren, hazırlaması emek ve zaman gerektiren yemeklere denir. Annem mutfağa girdi ben de yazımın başına oturdum. Ama aklım annemde. Dayanamadım, ben de peşi sıra girdim mutfağa. Özetle bugünkü yemeğimizi annem hazırladı, ben de O’na yardımcı oldum. Son zamanlarda yediğim yemeklerin en güzeliydi bence. Ben çok beğendim. Bakalım siz de beğenecek misiniz?
KÖLÜK AŞI (*)
Malzeme: 2 su bardağı kırmızı mercimek
1 su bardağı bulgur
½ su bardağı zeytinyağı
1 soğan
Kırmızı biber
Tuz
Hazırlanışı:
Mercimek üzerini kaplayacak kadar su eklenerek pişirilir. Pişirilirken üzerinde oluşan köpükler alınır. Suyu azalmışsa biraz su ilave edilir, tuz ve kırmızı biber serpilir. Mercimek pişince yöre deyimiyle “kaynara çıktıktan” sonra bulgur eklenerek pişirilir. Aş kıvamına gelince yani “özleşince” ocaktan alınır. Soğanlar halka şeklinde doğranır, kızdırılan yağda kavrulur ve kırmızı biber ile yemeğin üzerine dökülür.
* Sevim Tokuz, 1930 Kilis doğumlu, ilkokul mezunu, ev kadını.
|