Size bugün farklı bir tatlıdan söz etmek istiyorum. Kilis’in geleneksel tatlılarından biri olan Züngül tatlısından.
Tatlının çeşitlemelerine ülkemizin bir çok yöresinde rastlanıyor. Benzer tatlıların yanı sıra aynı adla farklı tatlara da rastlamak mümkün.
Örneğin, Antakya’da, Mersin’de ve İskenderun’da “Züngül” ile Şanlıurfa’nın “Zingil” olarak bilinen tatlılarının Kilis’in züngül tatlısıyla isim benzerliğinden başka ilgisi yoktur. Adı geçen tatlılar yörede “müşebbek” ya da “halka tatlısı” olarak bilinen bir hamur tatlısıdır.
Anadolu’nun bir çok yöresinde rastlanan bu tatlıların ana maddesi bastık yani pestildir. Ülkemizin pek çok yöresinden çeşitli meyve sularıyla hazırlanır. Orta Anadolu’da (Sivas yöresinde) “ Pestil Kızartması” denilen bu tatlının bir benzerini Doğu Anadolu’da (Erzincan yöresinde) görmekteyiz. Dut pestiliyle yapılan bu tatlının farkı; bulamaca yumurta kırılması ve süt konulmasıdır.
Tatlının hazırlanmasından önce izin verirseniz size ana maddesi olan bastığın nasıl hazırlandığını özetleyeyim. Bastığın hazırlanması üzümlerin iyice olgunlaştığı eylül ayının sonu veya ekim aylarıdır genelde. Yörede dökülgen ya da şirelik adı verilen üzümler kullanılır. Üzümler iyice yıkanır, üzerine şire toprağı (aktoprak) serpilerek ezilir. Çıkan üzüm suyu tortlanarak (çökeltilerek) kaynatılır. İyice kaynatıldıktan sonra ocak söndürülür. Şerbet başka kaplara (çoğunlukla teştlere) alınarak saydam bir görünüm elde edilinceye kadar dinlendirilir.
Üzüm suyu tekrar büyük kazana geçirilir, ateş yeniden yakılır. Bu arada nişasta biraz su ile karıştırılır. Kaynayan üzüm şerbetinden bir miktar nişastalı karışıma eklenerek karıştırılır ve hepsi kaynayan kazanın içerisine dökülür. Sürekli karıştırılır istenen kıvama gelince ocağın altı söndürülür. Hazırlanan yaş bastık bezlere serilerek kurutulur. Hava durumuna göre birkaç içerisinde kuruyan bastık bezlerden –bez hafifçe nemlendirilerek- çıkarılır. Bastık 20X30 ebadında parçalara bölünür, arkaları nişastalanır. Üçe katlanır ve tepsiye dizilir.Tepsiye dizilen hafif nemli durumdaki bastıklar kurutulduktan sonra yenilmek veya satışa sunulmak üzere aralarına nişasta serpilerek küçük parçalar halinde katlanır.
Bastık sade olarak yenildiği gibi, arasına ceviz veya fıstık içi konulup muska yapılır veya bu tatlının, bastık künefesinin veya kızartmasının yapımında kullanılabilir. Bastığın hazırlanması uzun bir süreç ama biz hazır bastık kullanacağımızdan tatlıyı hazırlamak çok kolay..
Tarif benden denemek sizden..Beğenip beğenmemek de yine sizlere kalıyor..
ZÜNGÜL
Malzeme: l çay bardağı un
5 adet tatlı bastık
Yaklaşık l fincan su
Kızartmak için yağ
Yapılışı: Bastık – şekli bozulmamak üzere- makasla iki veya üç eşit parçaya bölünür. Tüm bastıklar kesilerek hazırlandıktan sonra sıra tatlının batırılacağı bulamaca gelir. Un biraz su eklenerek cıvık bir bulamaç elde edilir. Bulamacın kıvamına gelip gelmediğini anlamak için kaşıkla havaya kaldırıp kaba akıtılır. Bulamaç bastığa yapışacak kıvama gelmemiş ise su veya un eklenebilir. Bastıklar karışıma batırılarak her tarafının hamurla kaplanması sağlanır ve
kızgın yağda kızartılır. Kızartıldıktan sonra arzu edilirse üzerine dövülmüş ceviz veya fıstık içi serpilir. Sıcak olarak yenir.
Not:
Geleneksel tarifinde yumurta ve süt yoktur ama ben hamuruna bir yumurta eklemeyi tercih ediyorum.
|