Haziran eylül ayları arasında küçük çiçekler açan, tüysüz yapraklara sahip, ortalama 50-60 cm’e kadar boylanabilen, dağ, orman, tarla ve çayırlarda sık bulunan otsu bir bitkidir. (Latincesi Rumex acetotosa) Genellikle nemli bölgelerde ve kumlu topraklarda yetiştirilir.
Yapraklarında potasyum okzalat, oksalik asit, köklerde ise tanen, antrakinon türevleri, nişasta, reçine, şekerler vardır, ayrıca A, B, C vitaminleri, demir ve fosfor yönünden de zengindir.
Kuzukulağının yaprakları haşlanarak suyla hazırlanan karışım diş ağrılarını dindirir. Mide şişliğini giderir. Kanı temizleyici özelliği de bulunan kuzukulağı, cilt hastalıklarına da iyi gelir. Ciltte bulunan lekeler, çıbanlar, sedef hastalığı, egzama gibi deri hastalıklarına karşı kuzu kulağından faydalanmak için hasta bölgeye kuzu kulağı lapası sürülür. (1)
Kuzukulağı içerdiği oksalik asitten dolayı ekşi bir tada sahiptir. Ekşiliği yüzünden “ebenekşisi” (Gaziantep), “ekşikulak” (Muğla), “ekşimik”, ekşimik, “turşu otu”, ekşiot” (Uşak) gibi adlarla bilinir. Dostum yazar Tijen İnaltong her yerde kolaylıkla bulunan bu otun benzeri zehirli bir bitkinin varlığından söz ediyor. O da kuzukulağıyla aynı yerlerde bulunuyormuş. “Aralarındaki temel farkın zehirli bitkinin sapa yakın kısmında, kimi zaman tüm bedeninde kırmızı beneklerin olması” diyor. (2)
Annem çocukken ekşi niyetine yediklerini, salatasını yaptıklarını belirtiyor. Dedem ile gittiği Kilis’in köylerinde buğulamasının hazırlandığını anımsıyor. Sevgili Tijen İnaltoıng’un yararlı bilgiler verdiği yazısını okudum. Annemin anılarını dinledim. Annem “Madem merak ettin. Hadi, gel seninle kuzukulağı buğulaması yapalım!” demez mi? Lafın gelişi “biz” yaptık. Aslında ben malzemeleri hazırladım, annem de pişirdi. Ben beğendik. Bakalım siz de beğenecek misiniz?
KUZUKULAĞI BUĞULAMASI
Malzemeler:
2 demet kuzukulağı
¾ su bardağı bulgur
½ su bardağı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı silme domates salçası
1 soğan
Yeteri kadar tuz
Yeteri kadar kırmızı toz/pul biber
Hazırlanışı: Soğan yemeklik doğranır. Bulgur bir kaba konur, soğan, tuz, kırmızı biber eklenerek karıştırılır. Kuzu kulakları iyice yıkanır, doğranır. Tencereye bir kat doğranmış kuzu kulağı, bir kat bulgur döşenir.Tüm malzeme bitince üzerine ½ çay bardağı su ile seyreltilmiş salça ve zeytinyağı dökülerek kısık ateşte yaklaşık 30 dakika pişirilir.
KAYNAKLAR
2) İnaltong, Tijen. Bir Ot Masalı, İletişim Yayınları, İstanbul, 7. Bası, 2004, s.191-193.
|