|
Genellikle olağanüstü olayların ve kahramanların yer ve zaman belirtilmeksizin anlatıldığı, ağızdan ağıza aktarılarak günümüze kadar gelen halk hikayelerine masal denilmektedir. Masallar, anlatıldıkları toplumun geleneklerini, yaşayışını, hayal gücünü ve ahlâki yapısını anlatır. Çünkü masallar genellikle çocuklarda bazı erdemlerin oluşmasını sağlamak amacıyla anlatılmaktadır.
Masallarda yer ve zaman belli değildir. Masallarda olaylar herhangi bir zaman diliminde gelişmeye başlar. Okuyucu masalın hangi zamanda geçtiğini kafasında şekillendirir, bunda anlatılan masalın içeriği önemlidir.
Masalın geçtiği yerler de kesin olmadığı için masallara “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde…” diye bir tekerlemeyle başlanılır. Masallar dilden dile anlatılarak, söylene söylene bugüne gelmiş edebi eserlerdir. Bu yüzden ilk olarak kim tarafından anlatıldığı bilinmez. Günümüzde masal yazarları olsa dahi ilk masallar anonimdir. Masallar ilk ortaya çıktıklarında yazıya geçirilmemiş, uzun yıllar halk tarafından anlatılmış, kimi zaman değişikliğe uğramıştır. Bunun için masal türü, sözlü edebiyat kapsamında değerlendirilir.
Kahramanları genellikle insan dışında cinler, periler, devler, cüceler, hayvanlardır. Kahramanlar genellikle iyi ve kötü olarak ikiye ayrılır. Amaç genelde çocukların eğitimi ve belli değerlerin verilmesi olduğu için masal sonunda iyi olanın kazanması muhtemeldir. Bunun aksi pek düşünülmez. Başta iyi yürekli olarak tanıdığımız bir kişi masalın sonuna kadar bu özelliğini korur. Kötü olarak tanıdıklarımız ise masalın sonuna kadar aynı "kötü", karakteri sürdürürler. Masaldaki iyi karakterler, kötü karakterleri yenerek mutlu sona kavuşurlar. Çocuklarda değerler eğitimi için bu önemlidir. Masallarda iyilik, dürüstlük, yardımseverlik, alçakgönüllülük, cesaret gibi iyi erdemler övülmeli; cimrilik, kötülük, fenalık gibi kötü huylar ise eleştirilmelidir.
Dünya masallarının hemen hemen tamamında bu erdemler ön plana çıkarılır.
Hayal ürünü eserlerdir. Masallarda gerçekleşen olayların neredeyse tamamı hayale dayanır. Gerçekte yaşanmış olaylar değil, yaşanması mümkün olmayan olaylar konu edinilir. Masallardaki kişiler ve olaylar ne kadar abartılı olursa olsun bir yönüyle de yaşadığımız dünyayı işaret etmektedir. Çünkü masallardaki iyi ve kötü karakterler gerçek yaşantımızda da mevcuttur, masallarda anlatılan kötü olaylar günümüzde de geçmekte, burada okurların anlatılan olaylardan ders çıkarması istenmektedir. Çünkü yaşadığımız dünyada her türlü kötü olay, doğa olayları, şiddet, kıskançlık, savaşlar, yoksulluk halen süregelmektedir. Masallarda genelde kötü olayların ön plana çıkarılarak anlatılmasındaki amaç; çocukların iyi ve kötü olanı, haklı ve haksız olanı daha iyi kavramasını, anlayabilmesini sağlamaktır.
Anlatım kısa, akıcı, anlaşılır olmalıdır. Masallarda süslü anlatımlar ve yabancı kelimeler pek görülmez. Düz yazı ve şiir karışımı masallar da vardır. Şiirlerden ve tekerlemelerden masallara etkileyicilik kazandırmak amacıyla yararlanılır. Tekerlemelerle başlayıp bitmesi masalların ayırt edici özelliğidir. “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde”, “Develer tellal iken, pireler berber iken, ben babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken.” gibi tekerlemelerle başlayıp, “Gökten üç elma düştü, biri bana, biri sana, biri onlara.”, “Onlar erdi muradına, biz çıkalım kerevetine.” gibi tekerlemelerle de biterler.
Masal konusuna diğer yazımda devam edeceğim.
Sağlık ve esenlik dileklerimle.
Fevziye Şimdi
|
.jpg)
.gif)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=small}
Ekleyen: Fevziye ŞİMDİ 
Tarih: 23.7.2019 
İzlenme: 
Yazdır:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).jpg)
