Masal araştırmacıları masalları genellikle “halk masalları” ve “edebi masallar” olmak üzere iki ana gruba ayırmaktadırlar. Ancak var olan halk masalları, hayvan masalları, Keloğlan masalları gibi çoğu masallar iki ana grup altında toplanırken, alt türleri oluşturan masalların belirleyici özellikleri yok olmaktadır. Halk masalları, folklorik masallar, sanatsal masal türleri altında toplanırken, halk masalları aynı zamanda gerçekçi ve hayali masallar olarak da ikiye ayrılmaktadır. Aslında halk masalları diğer adıyla geleneksel masallar; belirli bir zaman diliminde, çeşitli nedenlerle halk tarafından dile getirilmiş, zaman içersinde kayda alınmış, kaynağı pek bilinmeyen masallardır.
Geleneksel masalların ya da halk masallarının en belirleyici özelliği anonim olması, herhangi bir coğrafyaya ait olmaması, söyleyenin belli olmamasıdır. Fakat bu masal türüne benzeyen, belli bir kişi tarafından araştırılarak derlenen ve kişinin üslubuna göre kaleme alınan başka masallar da vardır. Bunlara edebi masallar denmektedir. Bu masallardaki fark bilinen bir yazarının olmasıdır. Bu yüzden bu masalların edebiyat metinlerinde olduğu gibi belli bir anlatım tarzları bulunmaktadır. Çünkü kişilerin anlatım üslupları bu masallarda ortaya çıkmaktadır. Yani, Edebi Masallar masalların özelliğini ve masalın genel çatısını korurken bir yazar tarafından belli bir zaman dilimi ve mekanda yazılır. Bu yüzden kişilerin hayal güçlerine bağlı olarak yazdığı masallar halk masallarına göre sanat ve edebi açıdan daha değerli sayılmaktadır. Çünkü yazarın hayal gücünden çıkmış olan masallar hitap ettiği yaşlara göre; sözcük seçimi, cümle yapısı, olayların düzenlenmesi, genel olarak iyi bir sonla sonuçlandırılması gibi müdahalelerden geçtiği için edebi bir metne dönüşmektedir.
GELENEKSEL MASALLAR
Hem halk masalları hem de edebi masallar benzer özellikleri gösterdiklerinden hepsi geleneksel masallar olarak adlandırılır.
ÇAĞDAŞ MASALLAR
Yazarların seçmiş olduğu konuları, kişileri, olayları, mekanları tamamen günümüz dünyasından ve yaşantısından alan, masalsı ve fantastik havayı koruyan masallara çağdaş (Modern) masallar denmektedir. Korunan bütün masal özelliklerine rağmen yazarının belli olduğu, günümüz sorunlarını, olayları anlatan, çocuklara ders verme amacıyla yazılan bu masallar günümüze hitap etmektedir. Bu masallarda güncel olaylar ele alınır. Kahramanların iyi kötü karşıtlığı, olağanüstü güçlerin ve karakterlerin kullanılması, ders verme özelliğinin ön planda tutulması çağdaş masallarda güncelliğini korumaktadır. Belli toplumsal değerlerin verilmesi ön plana çıkarılmaktadır.
Günümüzde görselliğin ön plana çıkması, teknolojinin ve medya dünyasının ilerlemesi, çocukların gereksinim duydukları edebiyat türlerinin değişmesi çağdaş masalları diğer masalların önüne çıkarmaktadır. Bunun için günümüz çocuğuyla ilişki kurma bakımından çağdaş masallar önde gitmektedir. Görsel medyanın yaşamın her yanını sarmasıyla günümüz çocuklarının gereksinim duyduğu edebiyat türleri de değişmektedir. Modern masal türü kimi zaman fantastik bir dünyayı anlatmasına rağmen günümüzden hemen hemen hiç ayrılmaz. Çocuğu yaşamış olduğu sorunlar hakkında düşündürmeyi amaçlar. Ancak bu düşündürme olayını belli bir öğreticilikle yaparken çocuğu yıldırmamalı aynı zamanda eğlendirebilmeliyiz. Doğrudan ders verir nitelikteki masallar çocukta okumama isteği yaratabilmektedir. Görselliğin ön planda olduğu günümüzde bu durumu kesinlikle göz ardı edemeyiz. Çağdaş masalların çocuğu eğitirken aynı zamanda eğlendirici olması, düş gücünü harekete geçirebilmesi gerekmektedir. Bu şekliyle modern masallar öykü ve hâttâ çocuk romanlarına benzer.
Büyük çoğunluğu da fantastik öykü tadındadır.
Sağlık ve esenlik dileklerimle, sevgiyle kalın.
|