Bazı düşüncelere göre ahlak evrenseldir bazılarına göre de kişiseldir. Ahlak her toplumun töresine göre farklılık gösterir, ”bizim toplumumuzda çıplak gezmek ahlaksızlıktır, ama başka bir ülkede üstsüz gezmek normaldir”. Toplumdaki her kesin uyması gereken kurallar davranış biçimleri ahlakı oluşturur. Ahlak tek bir yapıya sahip değildir. İş ahlakı, aile ahlakı, sokak ahlakı yani bütün alanlarda ahlaktan söz edebiliriz.
Ahlakın önünde bir durak yoktur. İyi olan kötüleşebiliyor. Kötü olan da iyileşebilirler. Ne iyiliğin ne de kötülüğün durduğu nokta yoktur. Sadece en iyi olmak, emek ve zahmet gerektirmektedir.
R.İhsan Eliaçık’ın da yazdığı gibi,” kötü ahlakın kaynağının büyüklenme, başka bir deyişle bencillik ve egoizm olduğu görülmektedir “demektedir.
Doğru değil mi ? İnsan bazı şeylerde iş, sosyal sınıf, maddi veya fiziki durumu yükseldikçe egosu tavan yapar, bencil , egoist, kindar olur iyi ahlaki duyguları yavaş yavaş terk eder. Bizim toplumumuza ne oldu bilmiyorum diyeceğim ama, az çok tahmin edebiliyoruz. Ekonominin kötüleşmesi ahlaki değerleri yavaş yavaş kaybetmemize neden oldu.
Hırsızlık, haksızlık, yolsuzluk, yalancılık, yavaş yavaş artıyor, kişilerin birbirine saygısı ve tahammülü kalmamış durumda. Bir kokuşmuşluk, toplumsal bir çöküş içine girmiş gibiyiz, en kötüsü de ahlakımız bile yozlaşıyor.
Şu anda,
Erkekler , kadınları öldürmekten sokaklarda dövmekten çekinmiyorlar. Pazarlar yangın yerine dönmüş insanlar alırken iki kere düşünüyor, ya da alamıyor. Ev kiraları tavan yapmış, insanlar sokaklara atılmaya çalışılıyor, kazandığı parayla ev tutamayan bir topluma dönüştük. Toplumumuzun her kesiminde para sıkıntısı had safhada yaşanırken, başka bir kesim de pervasızca para harcamaktadır. Bir tarafta sonsuz ferahlığın getirdiği özgürlükten kaynaklanan ahlak bozukluğu , diğer tarafta yokluktan kaynaklanan ahlak bozukluğu.
Bu gidiş her kesime farklı etki ediyor. En kötüsü de en kutsal değerlerin yozlaştırılması. Ahlak biraz da vicdanla bağlantılıdır. Ahlak yozlaştıkça vicdan da yozlaşıyor. Böyle bir toplumu tekrar toparlamak ne kadar sürer bilemiyorum.
Ekonomi düzelir ama bozulan ahlak biraz zor düzelir.
Sevgiyle kalın.
Belma Demir Akdağ,17.08.2023
|