Çocuğumuz bizlere başlıktaki gibi bir cümle kursaydı sanıyorum birçoğumuzun yapacağı ilk şey şöyle bir durup düşünmek olurdu.
“Nedir bu Fütüristlik? Ne iş yaparlar, nerede iş bulurlar, maaşı nedir, sigortası ikramiyesi var mıdır?”
Bu sorulara cevap bulamazsak akıllı telefonlarımızdan, bilgisayarlarımızdan internette bir aratırdık:
“Fütürist ne iş yapar?”. Bu araştırmanın sonucu ise kafa karıştırıcı olacaktır çünkü bol bol veri olmasına ve tumturaklı, övücü laflar edilmesine rağmen fütürizmin anlaşılır bir açıklaması yapılamamış ne yazık ki.
İlk açıklama Fütürist kelimesinin İngilizce future, yani gelecek kelimesinden geldiğidir. Aslında ondanda eski, Latince anlamına kadar verilmiş ama o kadar geri gitmeye gerek yok. Buradan Fütürist olacak kişinin gelecekle ilgili bir şeyler yaptığı çıkarımına varabiliriz. Elbette bazı kişiler gelecekten haber vermek deyince hemen fal, fincan, rüya tabiri gibi şeyler düşünecektir ama düşünmeyin, fütürizmin kastettiği gelecek gaipten haberler ile değil, teknolojik gelişmelerin en uç nerelere varabileceği ile ilgili. Yani konu bilim.
Fütürizmin Türkçemizdeki karşılığı olarak ‘uzamsalcılık’ kavramı ya da ‘gelecekçilik’ kavramı kullanılmakta. Başka birkaç kavrama daha rastladım ama kavram kargaşasına gerek yok.
Fütürizm 20. Yüzyılda gözlerimizin önünde gelişen bir akım. İlk olarak İtalya’da mimari bir tarz olarak kendini gösteren bu düşünce şekli çok hızlı bir şekilde, edebiyat, resim, heykel ve sonra geliştirilmeye açık tüm alanlara yansıdı. Şu an robot bilim ya da uzay bilim de, tıpta, eğitimde dahi fütürizm akımının etkileri var.
20. yüzyıldaki bu hızlı teknolojik gelişmenin ve insanlığın bir anda attığı büyük adımın nedenini konuşur, tartışırız bazı zamanlar. Benim görüşüm bu yüzyılın böylesine hızlı bir ilerleme kaydetmesinin asıl sebebi işte bu fütüristik düşünce şeklidir. Yani geleceğe odaklanmış, merkezine hızı ve bilimi oturtmuş bir düşünce şekli.
Fütürizmdeki gelecek düşüncesi olumludur. Ancak bu Polyannacılık olarak algılanmasın. Buradaki olumlu düşünce insan kullanımı için faydalı, insana fayda sağlamak şeklindedir. Distopik düşünce şekli fütürizm değildir. Örneğin; kürüsel ısınma yüzünden dünya sular altında kalacak şeklinde bir gelecek düşüncesi fütürizm değildir. Bu söyelediğimiz sadece bazı olasılıkların hesaplanması ve sonucun sunulmasıdır. Ya da 1984 romanında anlatılan gelecek de fütürizmin konusu değildir; o distopyadır.
Yani fütürizm bir nevi “Yükselmek ve ileri gitmektir”. Akıllı evler, asansörler, internet, yüz tanıma teknolojileri, fast foot yemekler, elektrikli arabalar, manyetik trenler, yüzen evler, robot kollar... bunlar geçmişin fütüristik düşünceleriydi. Şimdi fütüristler bizlerin “ bunlar asla olmaz” dediğimiz yeni gelecek tasarıları üretiyorlar.
Büyük şirketlerin Ar-Ge bölümleri fütüristler için çalışma alanları değildir( ya da sadece o bölüm ile sınırlı düşünülmemelidir). Geçmişin istatistik verilerine dayanarak geleceği öngörmek de fütürizm değildir. Fütürizm aslında yaptığımız işi bu akıma yöneltmektir. Mesleğini geçmişin ağırlığından kurtarmak ve onu hıza, teknolojiye, bilime ve insan faydasına uygun bir halde yaşamaktır. Fütürist doktor, fütürist öğretmen, fütürist polis, fütürist kasiyer, fütürist müzisyen olabilmektir. Ya da “ İstikbalin göklerde olduğunu” henüz ülkede parmakla sayılacak kadar uçak varken öngörebilmektir fütürizm.
Amacımız ülkemizi dünyanın en muassır ülkesi haline getirmek olduğuna göre ‘ gelecekçilik’ (fütürizm) akımını gündemimize almalıyız.
“Ben büyüyünce fütürist olacağım” diyen çocuğuma, “Ol yavrum, ol! Biraz tutununca kardeşini de yanına aldırırsın.”, diyebilirdim fütürizmi araştırmadan önce. Ancak şimdi bununla ilgili söyleyeceğim;
“Ne olursan ol, fütürist ol yavrum”, olacaktır.
|